29-4-2019 — 

Na jouw overlijden gaan al jouw bezittingen naar de nabestaanden. In de meeste gevallen zal het gaan om de gezinsleden, maar het kan iets complexer liggen. Wie wat krijgt hangt namelijk af van de wettelijke regels en eventueel van een vastgelegd testament. Wie krijgt het huis?

Bij het overlijden van huiseigenaren is het huis meestal het erfdeel met de hoogste waarde. De nabestaanden erven de bezittingen, maar ook de schulden. In een uiterste geval zijn de schulden hoger dan de waarde van de bezittingen. Dit kan ook voor een huis in de nalatenschap gelden.

Hoe is het wettelijk geregeld?

Niet iedereen heeft een testament. In dat geval geldt de wettelijke verdeling. De erfgenamen zijn ingedeeld in groepen. Als een erfgenaam in groep één in aanmerking komt voor de erfenis, hebben de nabestaanden in groep twee geen rechten. In de eerste groep zitten de huwelijkspartner (of geregistreerde partner) en de kinderen gezamenlijk. Zijn deze erfgenamen er niet? Dan komen de ouders en de broers en zussen van de overledene in beeld. Deze zitten in de tweede groep. In de derde groep zitten de grootouders, en in de laatste groep de overgrootouders.

Hoe werkt het verdelen?

Een overledene heeft een hypotheekvrij huis met een waarde van €150.000. Deze had hij in bezit samen met z’n echtgenote. Samen hebben ze twee kinderen. De nalatenschap bestaat uit de helft van de waarde, dus €75.000. De andere helft is en blijft het eigendom van de partner. De nalatenschap van €75.000 wordt gelijk verdeeld over de echtgenote en de twee kinderen. Ieder heeft dus recht op €25.000. De kinderen kunnen de waarde niet opeisen, maar daarover later meer.

Wat als er wel een testament is?

Een testament kan de wettelijke regels (deels) vervangen. Het huis komt bijvoorbeeld toe aan één van de kinderen of juist aan een goed doel. In een testament kun je wensen vastleggen. De notaris zorgt ervoor dat de wensen in een testament worden nagekomen. De mogelijkheden zijn niet onbeperkt. Kinderen kunnen bijvoorbeeld niet volledig onterft worden. Er blijft namelijk recht op het wettelijk erfdeel. Bespreek de mogelijkheden goed door met een notaris.

Hoe zit het met de hypotheek?

Deze komt ook in de nalatenschap, maar mogelijk wordt de schuld afbetaald door een naast de hypotheek afgesloten overlijdensrisicoverzekering. De overgebleven hypotheekschuld is de verantwoordelijkheid van de nabestaanden. In principe is het mogelijk dat de schuld hoger is dan de verkoopwaarde van het huis. Nabestaanden kunnen door een erfenis schulden krijgen. Maar ze kunnen de erfenis weigeren. Vaak is niet duidelijk hoe de financiële situatie van de overledene is. Dan is het beneficiair aanvaarden aan te raden.

Kinderen kunnen hun erfdeel niet opeisen

Wettelijk is vastgelegd dat de kinderen de overgebleven ouder niet zomaar uit het huis kunnen jagen. De achtergebleven partner heeft het voortgezet gebruiksrecht van de woning. Maar in dit soort gevallen is het verstandig om een gesprek aan te vragen met een notaris. Er zijn namelijk meer omstandigheden om  rekening mee te houden.